BOŞANMA DAVALARINDA İŞTİRAK NAFAKASI
İştirak Nafakası Nedir?
4721 sayılı TMK m.182/2 fıkrasına göre velayetin kullanılması kendisine verilmeyen eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır. İşte, kanunun bu maddesinde düzenlenen nafaka türü iştirak nafakasıdır. Boşanma davası sürerken çocuklar için verilen nafaka ise tedbir nafakası olarak adlandırılmıştır.
Velayet hakkı kendisinde olmayan tarafın, çocuğun bakımı ve eğitimi dolayısıyla yapılan giderlere katkı olarak verdiği nafakaya iştirak nafakası denir.
Bu giderlerin içinde, çocuğun yiyecek, giyecek, barınma, sağlık, tatil, eğitim – öğretim giderleri yer alır. Yani mahkeme, iştirak nafakasına hükmederken tüm bu giderleri düşünerek uygun miktarda bir nafakaya hükmeder.
İştirak Nafakasını Kim İster?
-Boşanma davalarında, fiilen çocuğa bakan, velayet hakkı kendisine verilen anne veya baba, karşı taraftan iştirak nafakası isteyebilir. Ergin olan çocuk için anne veya baba tarafından iştirak nafakası istenemez. Bu durumda, yani çocuk ergin olmuşsa, isteyebileceği nafaka türü yardım nafakası olacaktır.
-Yukarıda belirtildiği gibi iştirak nafakası, tarafların talebi ile verilebileceği gibi, taraflar iştirak nafakası istemediğini açıkça belirtmedikçe hakim tarafından re’sen yani kendiliğinden de verilebilir.
İştirak Nafakası Ne Zaman İstenir?
İştirak nafakası, taraflar arasında görülen boşanma davası ile istenebileceği gibi müşterek çocuk ergin oluncaya kadar her zaman istenebilir. Yani boşanma davası sırasında iştirak nafakası istenmemiş olması sonradan istenmesine engel değildir.
İştirak Nafakasının Süresi
-İştirak nafakası, boşanma davası ile birlikte istenmiş ise boşanma kararının kesinleşme tarihinden itibaren başlar. Boşanma davası sırasında çocuklara hükmedilen nafaka tedbir nafakasıdır.
-Boşanma davası sırasında iştirak nafakasına hükmedilmemiş, daha sonra iştirak nafakası davası açılmışsa, iştirak nafakası bu davanın açıldığı tarihten itibaren verilecektir. Mahkeme Kararının kesinleşmesi ile dava tarihinden itibaren hükmolunan iştirak nafakaları ile bundan sonra doğacak nafakalar talep edilebilir.
-Velayetin değiştirilmesi davası açılmışsa iştirak nafakasına da velayetin değiştirilmesi kararının kesinleşmesinden itibaren hükmedilecektir.
İştirak Nafakası Ne Zaman Kalkar?
-İştirak Nafakası, çocuğun ölümüyle ve çocuğun ergin olması ile kendiliğinden kalkar. Ergin olmak, on sekiz yaşının doldurulmasıyla, evlenmeyle ve koşulları varsa hakim kararıyla gerçekleşir.
-TMK m. 331 gereğince durumun değişmesi halinde hakim, istem üzerine nafaka miktarını yeniden belirler veya nafakayı kaldırır. Tarafların mali durumununun ve çocuğun ihtiyaçlarının değişmesi durumlarında nafaka miktarı yeniden belirlenebilir hatta kaldırılabilir.
İştirak Nafakası Nasıl Ödenir?
-İştirak Nafakası irat biçiminde (genellikle aydan aya) ödenir. Toptan ödenmesi mümkün değildir.
İştirak Nafakası Yabancı Para Üzerinden / Döviz Cinsinden Ödenir mi?
Tarafların anlaşması bulunmadığı takdirde nafaka Türk parası ile ödenir. Ancak taraflar arasında anlaşırsa yabancı para üzerinden / Döviz Cinsinden de tedbir nafakasına hükmedilebilir.
Yıllık Nafaka Artış Oranı Nasıl Belirlenir?
Tarafların isteği halinde yoksulluk nafakasının gelecek yıllardaki artış oranı hakim tarafından belirlenebilir. Ancak talep yoksa hakim nafakanın gelecek yıllardaki artış oranına karar veremez.
İştirak Nafakasının Miktarı Nasıl Belirlenir?
-İştirak Nafakasında nafaka miktarı, çocuğun ihtiyaçları, yaşı, anne babanın hayat koşulları ve ekonomik güçleri dikkate alınarak belirlenir.
-Çocuğa verilecek nafakanın miktarı belirlenirken sadece nafaka yükümlüsünün değil velayetin verildiği tarafın da katkıda bulunması gerektiği dikkate alınarak nafaka miktarı belirlenmelidir. Örneğin velayet kendisine verilen anne çalışıyorsa, babanın ödeyeceği nafaka miktarı ile, annenin çalışmaması halinde ödeyeceği nafaka miktarı arasında fark olacaktır.
-İştirak Nafakası belirlenirken çocuğun alıştığı yaşam şekli dikkate alınmalıdır.
-İştirak nafakası belirlenirken, talep olması halinde iştirak nafakasının gelecek yıllardaki artış oranı mahkemece belirlenir.
-Tarafların net gelir durumları gözetilerek nafaka miktarının tespiti yapılacaktır. Belirli bir nafaka miktarı yoktur. Bu sebeple davanın konunun uzmanı olan yani nafaka ve boşanma davalarında deneyimli ve birikim sahibi avukatlar tarafından açılıp yürütülmesi önemlidir. Nafaka dava dilekçesinin içeriği çok önemli olduğu gibi yargılamanın da uzman avukatlar aracılığıyla takibi alınacak nafaka miktarının düşük veya yüksek olmasında etkilidir.
İştirak Nafakası Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme
Boşanma davasından ayrı açılan iştirak nafakası, nafakanın kaldırılması, arttırılması ve indirilmesi davalarında yetkili ve görevli mahkeme nafaka alacaklısının yerleşim yerinin bulunduğu Aile mahkemeleridir. (TMK m.177)
Ancak bu yetki kuralı kesin olmayıp genel yetki kuralına göre davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir.
İştirak Nafakası Nasıl Tahsil Edilir?
6100 sayılı HMK m. 367/2 fıkrasına göre aile ve şahsın hukukuna ilişkin ilamlar kesinleşmedikçe yerine getirilemez. Bu nedenle boşanma kararının eki olan iştirak nafakası da aynı kurala tabidir. Yani iştirak nafakası boşanma kararının kesinleşmesi ile ilamlı icra yoluyla tahsil edilebilecektir.
Benzer İçerikler